Ian Rush – Bóng ma của The Kop

Ngồi lân la đôi ba câu chuyện với những người bạn theo dõi trận Derby nước Anh mới để ý thấy, rất nhiều bạn đề cập đến “sự may mắn” của Lữ đoàn đỏ Liverpool. May mắn ấy nằm ở đâu? Đó là The Kop luôn luôn có trong đội hình một tiền đạo “biết đóng góp”. 20 năm qua, tại Liverpool, nhắc đến tiền đạo hay thì các Kopites luôn tự hào để nói về Fowler, Owen, Torres, Suarez,… Có thể đẳng cấp mỗi người khác nhau, nhưng mỗi tiền đạo lại có cho mình những ấn tượng rất riêng. Đối với những ai hâm mộ Liverpool và giải bóng đá cao nhất xứ Sương mù có lẽ đã hơn một lần nghe nhắc đến bộ đôi một thời của The Reds: Ian Rush-Kenny Daglish.

1. Sự nghiệp qua những con số

Cá nhân

• Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm của bóng đá Anh: 1983
• Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm của bóng đá Anh: 1984
• Cầu thủ xuất sắc nhất năm của bóng đá Anh theo bình chọn của các nhà báo: 1984
• Chiếc giày vàng châu Âu: 1984

Liverpool

• Giải bóng đá hạng nhất: 1981-82, 1982-83, 1983-84, 1985-86
• Cúp FA: 1985-86, 1988-89, 1991-92
• Cúp Liên đoàn: 1980-81, 1981-82, 1982-83, 1983-84
• Cúp châu Âu: 1980-81, 1983-84

2. Tiểu sử

Ian James Rush, MBE sinh ngày 20 tháng 10 năm 1961. Ông là một cựu tiền đạo người Wales được biết đến nhiều nhất với quãng thời gian chơi cho Liverpool. Rush là một tay săn bàn chủ lực cho Liverpool và đội tuyển Wales trong quãng thời gian từ những năm 1980 đến 1990.

Ở cấp độ CLB, ông cũng từng chơi cho Chester, Juventus, Leeds United, Newcastle United, Sheffield United, Wrexham và Sydney Olympic trước khi giải nghệ vào năm 1999.

3. Sự nghiệp CLB

• Sự nghiệp sớm

Sau khi tốt nghiệp trường trung học St Richard Gwyn Catholic vào năm 1978, Rush bắt đầu sự nghiệp ở đội bóng hạng ba Chester. Sau khi gây ấn tượng cùng đội trẻ, ông chơi 34 trận ở giải vô địch quốc gia và ghi 14 bàn thắng sau khi có trận ra mắt vào tháng 4 năm 1979 trong trận hoà 2-2 cùng Sheffield Wednesday. Điểm nhấn đáng nhớ của Rush là bàn thắng vào lưới gã khổng lồ Newcastle United trong trận thắng đầy bất ngờ 2-0 ở vòng 3 cúp FA vào tháng 1 năm 1980, với Chester có thành tích tốt nhất với việc lọt vào vòng 16 đội và thua Ipswich Town.

Mặc dù nhận được sự quan tâm từ Manchester City thế nhưng Liverpool đã chiến thắng trong cuộc đua giành chữ ký của cầu thủ 18 tuổi vào tháng 4 năm 1980.

• Liverpool

Trận đấu đầu tiên của anh trong màu áo đỏ là vào ngày 13 tháng 12 ở giải hạng nhất ở sân Portman Road tiếp Ipswich Town. Ngay lập tức, ông được xếp đá cặp cùng tiền đạo xuất sắc Kenny Dalglish. Không may, Liverpool đã gây thất vọng ở giải quốc nội khi chỉ về đích ở vị trí thứ 5 (Aston Villa vô địch) nhưng họ vô địch danh hiệu châu Âu (lần thứ 3) và cúp liên đoàn (lần đầu tiên).

Rush không thường xuyên được sử dụng trong mùa giải đầu tiên ở Liverpool và thường chỉ được chơi ở đội dự bị như một cách để thích ứng với lối chơi của Liverpool. Tưởng như ông cần nhiều thời gian sau khi gia nhập đội để có bàn thắng đầu tiên, nhưng đó đã đến ngay vào ngày 30 tháng 12 năm 1981 ở lượt đấu thứ hai ở vòng bảng trên sân Anfield tiếp Oulun Palloseura. Liverpool đã thắng trận lượt đi với tỉ số 1-0, và trận lượt về họ thắng đậm 7-0, Rush ghi bàn ở phút 67 sau khi vào sân chỉ 3 phút thay David Johnson. Anh kết thức mùa giải ở vị trí vua phá lưới đội bóng với 30 lần trong 49 lần ra sân ở mọi mặt trận.

Ông cũng được bầu chọn là cầu thủ trẻ của năm vào năm 1983 sau khi giúp Liverpool giành cúp đúp giải vô địch quốc gia/cúp liên đoàn, và cả một thành công ở cúp châu Âu. Ông ghi 24 bàn thắng ở giải quốc nội và Lữ đoàn đỏ về đích với 11 điểm hơn đội bóng thứ hai Watford.

Không có bất ngờ gì khi Rush tiếp tục được bầu chọn là cầu thủ xuất sắc nhất mùa giải tiếp theo. Ông ghi 47 bàn trong 65 trận, khi Liverpool về đích với 3 điểm hơn đội bóng ở dưới Southampton ở giải quốc nội, đánh bại kình địch cùng thành phố Everton 1-0 trong trận chung kết đá lại ở cúp liên đoàn và có danh hiệu vô địch châu Âu lần thứ 4 sau khi đánh bại AS Roma trong trận chung kết với tỉ số 4-2 ở loạt đá luân lưu. Mùa giải 1984-1985 là mùa giải đầu tiên Liverpool không có danh hiệu sau 10 năm, mặc dù họ đã vào trận chung kết cúp châu Âu gặp Juventus.

Mùa giải 1985-1986 đã khá hơn nhiều cho Lữ đoàn đỏ và Rush. Ông ghi 2 bàn trong trận đánh bại Southampton ở bán kết cúp FA và giành vé dự trận chung kết ở Wembley với Everton.

Sau khi nhận được nhiều sự quan tâm từ các đội bóng hàng đầu châu Âu, Rush quyết định vào đầu mùa giải 1986-1987 sẽ rời Anfield và vào ngày 1 tháng 7 năm 1987, ông chuyển tới gã khổng lồ nước Ý, Juventus với giá 3 triệu bảng. Nhưng đây là một thử thách mới cho Rush, người sẽ phải vượt qua những hậu vệ vô cùng chắc chắn ở Serie A. Không may, quãng thời gian ở Juventus của ông lại không được thành công khi ông chỉ ghi 8 bàn trong 29 trận.

• Quay trở lại Liverpool

Sau chỉ một mùa giải ở Stadio Comunale, ông trở lại Anfield, gia nhập Liverpool với mức giá 2,7 triệu bảng vào ngày 18 tháng 8 năm 1988 – một kỉ lục chuyển nhượng cho một cầu thủ Anh thời bấy giờ. Mặc dù đội hình Liverpool ở mùa giải 1987-88 đã có một số cầu thủ nổi tiếng song họ vẫn chào mừng ông trở về đội bóng.

Vào giai đoạn giữa của mùa giải, Rush đã lấy lại được phong độ. Ông một lần nữa ghi 2 bàn vào lưới Everton trong trận thắng 3-2 ở chung kết cúp FA 1989. Thế nhưng trận chung kết cúp FA mùa giải 1989 lại trở thành một vết đen trong lịch sử bởi sự kiện vào ngày 15 tháng 4 năm đó. Ở bán kết, Liverpool hoà với Nottingham Forest ở Hillsborough.Tuy nhiên, trận đấu đã phải dừng lại vào lúc 3 giờ 6 phút chiều do một thảm hoạ nổ ra. 94 fan đã chết. Vào cuối mùa giải đó, UEFA đã cấm các đội bóng Anh tham dự ở đấu trường châu Âu thêm ít nhất một năm, đồng nghĩa với việc Rush cùng các đồng đội không thể chinh phục cúp UEFA.

Mùa giải 1989-1990 chứng kiến Rush vô địch một giải vô địch quốc gia khác, lần thứ năm của ông và cũng là cuối cùng, khi Liverpool về đích với 9 điểm nhiều hơn Aston Villa, Rush ghi 18 bàn trong 36 trận.

Vào mùa giải 1990-91 chứng kiến Rush ghi bàn đều đặn cho và Liverpool dẫn đầu bảng xếp hạng từ đầu mùa giải cho tới tháng 1, nhưng sau đó họ đã bị Arsenal vượt lên. Tuy nhiên, Liverpool vẫn về đích ở vị trí thứ 2 và cuối cùng được tham dự cúp châu Âu, lọt vào vòng bảng cúp UEFA và tạo cơ hội cho Rush cùng các đồng đội có cơ hội tham dự cúp châu Âu lần đầu tiên từ mùa giải 1984-85.

Tuy nhiên, mùa giải 1992-93 có lẽ là mùa giải khó khăn nhất của Liverpool kể từ khi bắt đầu có những thành công vào năm 1962. Họ không thể có được thêm danh hiệu Premier League, và cuối tháng 3 họ đứng ở vị trí thứ 15. Phong độ không tốt khiến Rush bị loại khỏi đội hình chính nhưng ông vẫn là cầu thủ ghi nhiều bàn nhất của đội bóng với 14 bàn. Ông trở lại với phong độ tốt vào mùa giải 1993-94, bắt đầu mùa giải với Nigel Clough là đối tác trên hàng công cho tới khi cầu thủ trẻ Robbie Fowler được đôn lên đội một.

Vào tháng 3 năm 1996, có thông tin là Rush sẽ rời Anfield theo dạng chuyển nhượng tự do khi hợp đồng của ông kết thúc vào ngày 1 tháng 6.

• Những năm cuối sự nghiệp

Rush chính thức rời khỏi Anfield vào ngày 20 tháng 5 năm 1996 khi ông đồng ý gia nhập Leeds United. Ông có một mùa giải chơi ở đây nhưng chỉ ghi 3 bàn trong 36 trận và trở thành cầu thủ tự do vào cuối mùa giải 1996-97. Đây là những bàn thắng cuối cùng của ông trong sự nghiệp chơi bóng ở Anh.

Sau đó Kenny Dalglish đưa ông về Newcastle United theo một bản hợp đồng 1 năm nhưng mất vị trí sau giáng sinh khi Alan Shearer trở lại từ chấn thương. Tuy nhiên, Rush vẫn ghi một bàn thắng quan trọng trong trận thắng 1-0 trước Everton ở vòng 3 cúp FA, bàn thắng thứ 43 của ông ở giải này (kỉ lục ở thế kỉ 20).

Ông được đem cho Sheffield United mượn ở cuối mùa giải, trước khi rời St James’s Park để gia nhập Wrexham ở mùa hè 1998. Cầu thủ 37 tuổi này đã không có được bàn thắng nào ở giải hạng hai cho đội bóng phía Bắc xứ Wales, và chuyển về thi đấu ở vị trí tiền vệ vào cuối mùa giải. Ông cuối cùng gia nhập Sydney Olympic ở Úc, ghi 1 bàn trong 2 trận, trước khi chính thức giải nghệ ở tuổi 39 vào năm 2000.

4. Sự nghiệp quốc tế

Rush có trận ra mắt cho đội tuyển Wales trước khi ông có trận ra mắt cho Liverpool, chơi trận đầu tiên vào ngày 21 tháng 5 năm 1980 tiếp Scotland. Ông là nhân tố chủ chốt cho đội tuyển xứ Wales khi ghi 28 bàn trong 73 trận.

Không may là trong suốt sự nghiệp của mình ông chưa bao giờ được thi đấu ở một giải đấu lớn chính thức, mặc dù vào năm 1991 ông ghi bàn trong trận vòng loại Euro 1992 với đội tuyển Đức. Wales đã không thể vào được vòng chung kết, và nó đã xảy đến với Rush ở các vòng loại World Cup vào các năm 1982, 1986, 1994 và 1988.Điều này là điểm chung của ông với các huyền thoại George Best và người đồng hương Ryan Giggs những người chưa bao giờ chơi ở một giải đấu chính thức.

Một bàn trận thắng ở tầm quốc tế nổi tiếng khác của Rush là trong trận giao hữu gặp đội tuyển Ý ở Brescia vào tháng 6 năm 1988.Sau một năm thất vọng ở Ý, Rush làm câm các lời chỉ trích nhắm vào anh với bàn thắng duy nhất giúp cho Wales có trận thắng gây sốc.

5. Lời kết

Lấp lửng, rình rập và có xu hướng đứng ngang với hàng thủ của đối phương, đó là phong cách chơi bóng của Ian Rush. Không cần quá hoa mỹ với những pha đảo chân, không cần quá cầu kỳ với những quả xử lý kỹ thuật, ở Rushie là khả năng chớp thời cơ hoàn hảo. Đặc biệt Rush có một biệt tài đáng khâm phục về khả năng sút bóng khi…quay lưng lại khung thành. Ông đứng ngang với hàng thủ đối phương, nhận bóng trong tư thế quay lưng và cứ thế là vặn mình sút quyết đoán và bóng găm vào góc hiểm trong sự bất lực của đối phương. Ngoài ra ở Ian Rush còn có một đặc sản nữa, đó là những cú volley cực kỳ đẹp mắt. Những cú vung chân với cảm giác bóng tuyệt vời khiến bóng đi căng như kẻ chỉ làm tung mành lưới của đối phương và rung động cầu trường.

 Chính lối chơi ấy mà khán giả gọi ông là “The Ghost”–“Bóng ma”. Một bóng ma không phải ở trong nhà hát mà ở chính trên sân cỏ Anfield. Bóng ma “ám” những hàng thủ lừng lẫy trên khắp châu Âu. Bóng ma đã biến Everton trở thành trò hề trong bài hát châm chọc “Poor Scouser Tommy” của những Kopites với cú poker siêu đẳng. Bóng ma đã ghi hattrick vào lưới nhà vô địch nước Anh Aston Villa. Nhưng có lẽ vì chính biệt danh ấy mà Ian Rush là cầu thủ hiếm hoi phải tự mình chứng kiến hai thảm họa lớn nhất trong lịch sử Liverpool và bóng đá thế giới- Heysel và Hillsborough.